ختمی، گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع تا ۱/۵ متر و پوشیده از کرک. برگهای این گیاه با پهنک بزرگ و شامل ۵-۳ لب دندانهدار است. ختمی گلهایی به رنگ سفید مایل به گلی یا ارغوانی دارد که در قسمتهای انتهایی ساقه اکثراً بهصورت سه تایی قرار دارند. انواع زینتی آن دارای گلهایی به رنگهای مختلف هستند، ولی ازنظر خواص تا حد زیادی به گونه اصلی شبیهاند. قسمت مورد استفاده ختمی گل، ریشه و برگ آن است. گیاه مربوطه، در نقاط مختلف ایران، ازجمله اطراف تهران، اطراف کرج، نواحی البرز، آذربایجان، خراسان، لرستان، اصفهان و در نقاط شمالی ازجمله رشت و گرگان میروید.
ختمی بومی اروپا و غرب آسیاست. ریشه گیاه از گیاهان دوساله تهیه و به بازار عرضه میشود. مهمترین کشورهای صادر کننده آن بلغارستان، مجارستان، بلژیک، مرز یوگسلاوی و شوروی سابق هستند.
ترکیبات مهم
مهمترین ترکیب ریشه ختمی، موسیلاژ آن است که در فصول مختلف، درصد آن متفاوت بوده و در زمستان به حداکثر میرسد. منابع مختلف، درصد موسیلاژ ریشه ختمی را بین ۳۵-۱۰ درصد ذکر میکنند. موسیلاژ در اثر هیدرولیز، قندهای رامنوز، گالاکتوز و اسید گالاکتورونیک، ایجاد میکند. ترکیبات دیگر شامل: فلاونوئید، پکتین، قندها، آسپاراژین و کمی استرول هستند.
تاریخچه و خواص درمانی ریشه ختمی
ریشه ختمی بهعنوان منبع مهم موسیلاژ بیش از دو هزار سال است که برای درمان گلودرد، درمان سرفه و ناراحتیهای معده و بهطور موضعی جهت التیام زخم، کاربرد دارد. این موسیلاژ، در تهیه پمادهایی برای تسکین پوستهای ترک خورده و همچنین به میزان کم (ppm۲۰ ) جهت شکل ظاهری و حجیم کردن غذا مصرف میشود. یک گزارش، خبر از وجود گیاهی شبیه ختمی در محل قبریک نئاندرتال در عراق میدهد.
مهمترین خواص درمانی ریشه ختمی
ختمی بهعنوان ضد سرفه بهویژه برای سرفههای حاصل از تحریکات التهابات غشاء مخاطی یا تورمی گلو (نزلهای) که دارای ترشح میباشند، بسیار مؤثر است.
دیگر خواص
ضد درد، ضد باکتری، ضد سم، ضد التهاب، ضد سرفه، ضد عفونیکننده، ضد احتقان، ضد کرم، ادرارآور، خلط آور، کاهش دهنده قند خون، محرک سیستم ایمنی بدن، ملین و مسهل.
طریقه و میزان مصرف
ریشه خشک شده ختمی را ابتدا آسیاب کنید؛ سپس ۱۰-۳ گرم از این پودر را با یک استکان یا لیوان آب سرد به مدت نیم ساعت بخیسانید (البته هرچه بیشتر خیسانده شود، بهتر است). آنگاه با همزن، آن را بهخوبی هم زده و سپس صاف کنید. حالا میتوانید آن را بهطور مستقیم یا با یک قاشق عسل مخلوط کرده و میل کنید. ازآنجا که عسل، خود ضد سرفه و گرفتگی صداست، با مخلوط کردن این دو، اثر آنها تقویت شده و کارایی بهتری خواهند داشت.
فرآوردههای گیاهی
تعداد کمی محصولات آماده وجود دارد، ولی محصولاتی که مخلوطی از چند گیاه هستند، وجود دارند که یکی از آنها ریشه ختمی است. همچنین محصولات موضعی مانند پماد، از ریشه ختمی، در بازار جهان وجود دارد که دارای خاصیت ضد درد و ضد التهاب است.
توجه
ما در این مقاله تلاش کردیم توضیحات جامع و کاملی را در مورد ریشه ختمی ارائه دهیم اما به خاطر داشته باشید این مطالب صرفا جهت آشنایی شما با این محصولات تهیه شده است و فروشگاه بهسامارکت هیچگونه مسئولیتی در قبال نحوه مصرف محصولات ندارد از این رو پیش از خود درمانی حتماً به پزشک مراجعه کنید.
# خرید ریشه ختمی # ضدسرفه # درمان اسهال # درمان گلودرد