مردم به شکل عامیانه به این گیاه گل گاو زبان، بلووید یا افعی گیاه میگویند. در کتب طب سنتی قدیمی با لسان الثور از گل گاو زبان یاد شده و نام علمی آن «Echium vulgare» است. گرچه این گیاه به اسامی انگلیسی viper’s bugloss و blueweed نیز شناخته میشود.
گلگاوزبان، گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر میرسد، ساقه آن شیاردار و خاردار و برگهای آن ساده و مخملی، و پوشیده از تارهای خشن است که هنگام چیدن گیاه، گزیدگی ملایمی در دستها احساس میشود.
این گیاه بهصورت خودرو در دامنههای البرز میروید و با آنچه در سایر نقاط ایران و جهان میروید کاملاً متفاوت است، گیاه مشابه گلگاوزبان، « گیاه گاوزبان» است که در آمریکا و اروپا و برخی نقاط ایران مثل تبریز و اصفهان میروید. طبیعت گلهای تازه این گیاه گرم وتر و گرمی آن به اعتدال نزدیک است و زمانی که گل خشک میشود از رطوبت آن کاسته میشود.
نحوه مصرف گل گاوزبان
بهصورت رایج در ایران، این گیاه بهصورت دمنوش مورداستفاده قرار میگیرد. گلهای این گیاه بعد از برداشت خشک شده و سپس آن را بهعنوان چای یا دمنوش این گیاه مصرف میکنند. گاهی هم این گیاه به همراه سایر گیاهان و دمنوشهای گیاهی در قالب یک نوشیدنی ترکیبی گرم مصرف میشود.
یک حالت دیگر مصرف این گیاه بهصورت عرق است. عرق بهدستآمده از این گیاه همان خواص دارویی و درمانی را ارائه دهد. اما بیشترین حالت استفاده از این گیاه بهصورت چای است. چای گل گاو زبان طعم و عطر بینظیری دارد و بسیاری از آن بهعنوان یک نوشیدنی اصلی استفاده میکنند.
در برخی کشورها، خصوصا کشورهای اروپایی از گل خشک شده این گیاه یا گل تازه آن در انواع سالاد و سوپ استفاده میشود. نوع دیگر مصرف این گیاه، مصرف دانه یا بذر گل گاو زبان است. روغنهای بهدستآمده از این دانهها میتوانند بهصورت موضعی برای موارد درمانی متعددی مصرف شوند.
خواص درمانی گل گاوزبان
برای گل گاو زبان، فواید زیادی نام بردهاند، دمکرده آن نشاط آور بوده و رنگ رخسار را باز میکند.سینه را نرم میکند. تنگی نفس و دردگلو را شفا می دهد. دلهره و وحشت را از بین میبرد. غم و غصه را کم کرده و برای کسانی که با خود حرف می زنند بسیار خوبست. از برگهای تازه آن برای درمان جوشهای چرکی دهان و درمان برفک استفاده می شود .بنابراین مهمترین خواص آن عبارت است از:
تقویتکننده اعصاب و روان و حواس پنجگانه و نشاط آور بوده، رنگ رخسار را باز میکند.
این دمکرده در درمان دردهای ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه نیز بسیار مفید است.
عرق آور است.
ادرار آور است.
گل گاو زبان کلیه ها را تقویت می کند.
سرماخوردگی را برطرف می کند.
اگر دچار آلرژیهای فصلی هستید، توصیه میشود دمنوش گل گاوزبان استفاده کنید. دمکرده گل گاوزبان برای درمان جوشهای دهان و آفت دهانی بسیار مفید است.
گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری میکند.
عرق گلگاوزبان برای امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
در درمان اختلال حواس کاربرد فراوانی دارد.
گل گاو زبان و برگهای آن تصفیه کننده خون است.
گل گاو زبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز میکند، اَخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین میبرد.
معروفترین خاصیت گل گاوزبان از بین بردن دلهره و وحشت و دور ساختن غم و غصه از فرد است و برای کسانی که با خود حرف میزنند سودمند میباشد.
در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق، موثر است.
گل گاو زبان در درمان برونشیت موثر است.
بی اختیاری دفع ادرار را درمان می کند.
التهاب و ورم کلیه را درمان می کند.
گل گاو زبان در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است.
ضماد برگ های گاو زبان برای رفع ورم موثر است.
برگهای گاوز بان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.
برگهای تازه گل گاو زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می باشد و در بعضی از کشورها آنرا داخل سالاد می ریزند.
گفته می شود که مصرف بیش از پنج روز متوالی دمنوش گل گاوزبان، می تواند باعث پریود شدن زنان شود؛ بنابراین پس از پنج روز استفاده از آن در صورت نیاز، سه روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.
مصرف گل گاو زبان و یا روغن این گیاه باعث افزایش انتقال امواج عصبی در بدن می شود و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به آلزایمر را به دنبال دارد. پس برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر گل گاو زبان را مصرف کنید.
دمنوش گل گاو زبان
بهترین راه بهرهمندی از خواص گل گاو زبان تهیه دمنوش این گیاه به همراه لیمو عمانی یا سنبل طیب است. به این منظور دو قاشق غذاخوری گل گاوزبان خشک شده را همراه دو لیوان آب جوش در قوری بریزید و بیست دقیقه روی شعله غیرمستقیم قرار دهید پس از آن مخلوط را صاف کنید و با مقداری لیمو عمانی، عسل یا نبات بنوشید.
لازم است بدانید دمنوش مانده و سردشده گل گاوزبان، خاصیت چندانی ندارد و توصیه شده تا یکی دو ساعت بعد از دم کشیدن، حتما مصرف شود.
متخصصان طب سنتی توصیه میکنند، افرادی که تمایل به نوشیدن دمنوش گل گاوزبان دارند، بهتر است پس از یک هفته تا ۱۰ روز، مصرف آن را برای یک هفته قطع کنند و بعد دوباره شروع کنند. همچنین مصرف بیش از پنج روز مداوم گل گاوزبان، ممکن است باعث عادت شود؛ بنابراین از مداومت در مصرف آن بپرهیزید.
خاصیت آرامبخشی گلگاوزبان باعث میشود تا به عنوان یک نوشیدنی مناسب بعد از شام و قبل از خوابیدن مورد استفاده قرار گیرد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
گل گاوزبان دارای مقدار زیادی مواد شیمیایی به نام آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی که مصرف طولانی و زیاد آن باعث آسیبهای کبدی میشود، بنابراین لازم است از زیادهروی در مصرف این گیاه اجتناب شود.
گل گاوزبان باعث افزایش فشارخون میشود، لذا بیماران مبتلا به فشار خون بالا بایستی در مصرف آن احتیاط کنند و یا آن را همراه با لیمو عمانی مصرف کنند. همچنین مخلوط کردن آن با سنبل الطیب، قبل از دم کردن هم میتواند خاصیت افزایش دهنده فشار خون را تعدیل کند.
زیادهروی در مصرف گل گاو زبان علائمی مانند خستگی، احساس سبکی سر، گشاد شدن مردک چشم و مسمومیت کبدی را به دنبال دارد.گل گاوزبان به علت داشتن آلکالویید برای زنان باردار، شیرده و کودکان مضر است.
مصرف این گیاه همراه با داروهای سیستم عصبی مرکزی مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، قرص آرامبخش، خوابآور، آنتی هیستامینها و داروهای کنترل فشار خون بایستی با نظر پرشک متخصص انجام شود.
برای خرید گل گاوزبان اعلی به فروشگاه اینترنتی بهسا مارکت مراجعه فرمایید.
# طرز تهیه گل گاوزبان # خرید گل گاوزبان # خواص گل گاوزبان # خرید آنلاین گل گاوزبان # Echium vulgare # لسان الثور