گزنه از خانواده Urticaceae در گروه عمدهAngiosperms گیاهان گلدار است. واژه لاتین این گیاه urtica dioica، از واژه "uro" به معنی سوختن گرفته شده است چرا که برگ های این گیاه در صورت لمس می تواند باعث ایجاد احساس سوختگی در پوست شود.
46 گونه گزنه وجود دارد که بومی اروپا، آفریقا، آسیا و آمریکای شمالی هستند. برگ های دندانه دار به صورت جفت در مقابل هم به ساقه چسبیده اند و حدود 2 متر رشد می کند . برگ های دندانه دار، کرک دار و نیش از ویژگی های شناخته شده این گیاه هستند گلهای این گیاه در فاصله ماه های خرداد و شهریور ظاهر می شود.
گزنه گیاهی علفی و پایا با ساقه ای منشعب می باشد که با نام علمی اورتیکا دیوئیکا شناخته می شود. دارای برگ های نوک تیز و گل های سبز رنگ یا زرد است. ارتفاع آن در برخی مناطق به ۱ متر و نیم متر می رسد. این گیاه در مناطق آفریقا ، اروپا ، آسیا و شمال آمریکا به وفور یافت می شود.
گزنه گیاهی دارویی است که افراد از ریشه و برگ های آن به عنوان یک ماده درمانی استفاده می کنند. مصریان باستان از گیاه گزنه برای درمان آرترتیت و درد های خفیف کمر استفاده می کردند، در حالی که سربازان رومی برای گرم کردن خود از این گیاه استفاده می کردند.
برگ ، سر شاخه های گلدار و ریشه این گیاه دارای خاصیت دارویی می باشند. همچنین سرشار از ویتامین و املاح می باشد و ویتامین دی در آن به وفور یافت می شود. همچنین دارای کربوهیدرات و پروتئین و اسید آمینه میباشد.
اغلب افراد دمنوش گزنه را برای کاهش درد آرتروز، درمان آلرژی های فصلی، درمان سرماخوردگی و کم خونی استفاده می کنند. از جمله خواص دارویی و بینظیر دمنوش گزنه، بهبود علائم پروستات مثل تکرر ادرار، همچنین کاهش علائم سرماخوردگی مثل تب، آبریزش بینی و چشم است.
دمنوش گزنه یک نوشیدنی سالم و کاملا بی خطر است و بر اساس تحقیقات علمی می توان از آن برای درمان برخی از بیماری ها استفاده کرد.
تماس با برگ گزنه تازه موجب ایجاد حساسیت میشود اما با استفاده از جوشانده آن و استفاده از عصاره آن میتوانید از خواص درمانی این گیاه دارویی بهره مند شوید.
برگ و ریشه گزنه خواص دارویی فراوانی دارد. برگ این گیاه به عنوان چای دم میشود که غنی از مواد مغذی است و خواص درمانی فراوانی دارد. همچنین برای استفاده موضعی از این گیاه میتوان از روغن آن استفاده کرد.
فواید و خواص گیاه گزنه
از مهمترین این فواید می توان به موارد ذیل اشاره کرد؛
ضد التهاب
گزنه دارای خواص ضد التهابی است و برای کاهش اثرات التهاب بسیار مفید است و درد را کاهش می دهد، استفاده از ضماد برگ های گزنه نیز برای کاهش التهاب و سوختگی موثر است.
سلامت دستگاه گوارش
التهاب های دستگاه گوارش باعث می شود تا در سلامت گوارش انسان اختلال ایجاد شود و سبب رشد باکتری های مضر شود. شما می توانید با مصرف چای گزنه که دارای خواص ضدالتهابی می باشد به تنظیم هاضمه کمک کرده و بیماری های گوارشی نظیر یبوست ، اسهال و مشکلات معده را درمان کنید. زمانی که تعادل باکتری ها در روده حفظ شود بیماری های مختلف نظیر دیابت ، سرطان و اوتیسم پیشگیری خواهد شد.
درمان آکنه و جوش
گزنه به علت خواص ضد التهابی و ضد میکروبی خود در کاهش آکنه و جوش موثر عمل می کند، همچنین به دلیل وجود ویتامین آ و ث برای از بین برن لکه های ناشی از جوش و آکنه نیز به خوبی کمک می کند و لکه ها را از بین می برد. گزنه به دلیل تنظیم چربی پوست از ایجاد آکنه و جوش جلوگیری می کند.
آلرژی را کاهش میدهد
برگهای گیاه گزنه برای درمان و تسکین آلرژی نیز استفاده میشوند.
اعتقاد بر این است که مصرف برگ گزنه قبل از غذا میتواند حساسیت غذایی را درمان کند.
گزنه دارای خواص آنتی هیستامین است که با هیستامین موجود در بدن و همچنین رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی آلرژیک) مبارزه میکند.
این برگها در درمان آلرژی فصلی، تب یونجه، سرفه، عطسه، تبخال و آسم مفید نیز هستند.
پیشگیری پوکی استخوان
گزنه حاوی مقادیر زیادی سیلیس و عنصر بور است که باعث حفظ کلسیم در استخوان می شود، همچنین برگ گزنه دارای منیزیم است که منیزیم سبب جذب بیشتر کلسیم در استخوان می شود، بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان موثر است.
نوشیدن دم کرده گزنه برای تامین آهن و کلسیم مورد نیاز استخوان نیز مفید است، مصرف سی الی چهار فنجان دم کرده گزنه سرعت ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
سه قاشق غذاخوری گزنه را در آب جوش ریخته و ده دقیقه صبر کنید تا دم بکشد.
کاهش درد آرتروز
گزنه دارای خواص ضد التهاب، آنتی اکسیدان و تسکین دهنده درد است و از دمنوش گزنه برای کاهش درد عضلات و آرتروز استفاده می شود. همچنین چای گزنه برای درمان گرفتگی و درد مفاصل دست، پا، ستون فقرات و زانوها کاربرد دارد.
گزنه و سم زدایی بدن
مواد مغذی زیادی در این گیاه وجود دارد که به عنوان یک سم زدای عالی عمل می کند و باعث می شود تا به صورت کامل مواد سمی از بدن خارج شود. بعلاوه به دلیل خاصیت ادرارآوری که دارد باعث می شود تا مواد سمی از بدن خنثی شده و به سرعت دفع شود.
این گیاه کمک می کند تا مواد مغذی در روده رشد کند و باعث هضم بهتر مواد غذایی شود. گزنه از جمع شدن مواد سمی در بدن جلوگیری می کند. شما می توانید با تحریک دستگاه لنفاوی در بدن از شر سموم راحت شوید.
گزنه و قندخون
این گیاه برای درمان بیماری قند بسیار مفید است بدین منظور می توانید روزی سه فنجانچای گزنه را میل کنید تا قند خونتان تنظیم شود.
کسانی که درگیر بیماری دیابت هستند در ترشح هورمون انسولین به مشکل بر می خورند، محققان دریافته اند گزنه حلق های پیچیده ای دارد که باعث کاهش قند خون می شود
از گیاه گزنه در داروهای مربوط به قند خون استفاده میشود.
طب سنتی نیز از دیرباز از گزنه برای کنترل قند بیماران دیابتی استفاده کرده است، با نوشیدن سه فنجان دم کرده گزنه، قند خون به خوبی قابل کنترل است.
دمنوش گزنه برای لاغری
برگ های گزنه حاوی مواد معدنی و مواد مغذی فراوانی بوده که به کاهش وزن بدن کمک می کنند. همچنین موجب افزایش متابولیسم و کاهش اشتها می شود و می توانید برای لاغری، آن را به صورت سوپ، پوره یا چای استفاده کنید.
همچنین این گیاه موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش و هضم غذا می شود؛ بنابراین حتی اگر مقدار کمی غذا بخورید، بدن آن را کاملا جذب کرده و احساس گرسنگی نمی کنید. علاوه بر این چای گزنه ادرارآور است و می تواند در دفع سموم و داشتن بدنی سالم به شما کمک کند.
دمنوش گزنه با کمک به بهبود عملکرد کبد، کلیه ها، معده و روده شده و موجب می شود که شما بدون نیاز به پرخوری، انرژی بیشتری برای انجام فعالیت های روزانه داشته باشید. اگر از رژیم های لاغری استفاده می کنید حتما مصرف یک فنجان چای گزنه را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
گردش خون و درمان کم خونی
ترکیب کردن ویتامین سی با آهن به عنوان یک محرک مناسب برای تولید سلول های قرمز خون می باشد. ویتامین سی جذب آهن در روده ها را زیاد کرده و باعث افزایش تعداد گلبول قرمز خون می شود و افزایش گردش خون را به دنبال دارد.
این امر به نوبه ی خود باعث بهبود سریعتر زخم ها می شود و اکسیژن رسانی بدن را افزایش می دهد. گزنه برای رفع خستگی و کم خونی موثر است و باعث جلوگیری از سردرد و مشکلات شناختی می شود.
رویش مو
برگ گزنه حاوی مقادیر زیادی سیلیکا و گوگرد است که در سلامت و رویش مجدد مو موثرند، می توانید شبها جوشانده ریشه، برگ و گل گزنه را بر روی موها و کف سر بمالید سپس صبح آبکشی نمائید.
بعد از چند هفته می توانید رویش موهی جدید را مشاهده نمائید، همچنین استفاده از روغن این گیاه نیز برای درمان ریزش مو و رویش مجدد مو موثر و تائید شده است.
به دلیل وجود ویتامین ب و اسیدهای معدنی این گیاه در تقویت و سلامت مو موثر است و در درمان موخوره موثر است.
گزنه را در الکل سفید نگه داشته و چهار روز بعد روغن کرچک و سرکه را نیز به آن بیفزایید و یک روز این محلول را نگه داری کنید.
این ترکیب را از صافی رد کرده و در شیشه نگه داری کنید، دو ساعت قبل از حمام آن را به موهای خود بمالید و سپس آبکشی نمائید بعد از چند هفته تاثیر آن را در سلامت مو مشاهده می کنید.
شب قبل از خواب، روغن نارگیل و برگ گزنه خشک را برروی پوست سر خود بمالید و صبح بشوئید این محلول برای درمان شوره سر مفید است.
جوشانده گزنه نیز برای کاهش شوره سر موثر است و کیفیت موها را افزایش می دهد..
یکی از دلایل خارش پوست سر، خشکی پوست سر، شوره و یا قارچ است
گزنه علاوه بر خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی که دارد یک مرطوب کننده طبیعی است و با کاهش التهاب پوست سر، خارش را کاهش میدهد.
می توانید روغن گزنه را گرم کرده و بر روی سر بمالید و بعد از ده دقیقه بشویید، البته ترکیب دم کرده گزنه با مواد دیگر مانند حنا یا کتیرا نیز در درمان بیماری های پوستی سر موثر است
مشکلات جنسی
گزنه موجب افزایش سطح تستوسترون می شود و باعث افزایش میل جنسی می شود.
همچنین دارای اسیدهای چرب است که در بهبود میل جنسی موثر است، بعلاوه باعث افزایش جریان خون می شود که در تقویت میل جنسی تاثیر گذار است.
سلامت کلیه و مجاری ادراری و پروستات
بزرگ شدن پروستات و سرطان یکی از موارد مهمی است که باید به آن توجه کرد ، گزنه باعث جلوگیری از بزرگ شدن پروستات در مردان می شود. این گیاه فقط می تواند مانع از بزرگ شدن پروستات شود و برای درمان آن بی فایده است. شما قبل از استفاده از این گیاه برای بهبود سلامت پروستات خود بهتر است با پزشک مشورت کنید.
گزنه یک داروی طبیعی برای درمان عفونت های ادراری می باشد که از سنگ کلیه پیشگیری می کند. شما می توانید برای جلوگیری و شکستن سنگ کلیه و کیسه صفرا از آن استفاده کنید.
طرز تهیه دمنوش گزنه
طرز تهیه دمنوش گزینه به این صورت است که باید دو قاشق غذاخوری برگ خشک شده گزنه را در یک قوری ریخته و دو لیوان بزرگ آب با دمای ۸۰ یا ۱۰۰ درجه سانتی گراد به آن اضافه کنید.
اجازه دهید دمنوش به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد.
در صورت تمایل میتوانید از توت، عسل یا نبات برای شیرینکردن آن استفاده کنید.
موارد منع مصرف دمنوش گزنه
دمنوش گزنه اگر بیش از حد مصرف شود ممکن است برای رودهها و کلیهها مضر باشد.
گاهی اوقات دیده میشود که مصرف دم کرده ریشه این گیاه منجر به سوءهاضمه خفیف، اسهال یا دیگر ناراحتیهای گوارشی میشود.
برخورد برگهای این گیاه به پوست یا خوردن گیاه قبل از خشک شدن یا دم کردن نیز میتواند باعث بروز واکنشهای حساسیتی در سطح برخورد شود.
گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای رودهها و کلیهها مضر باشد، بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود.
با توجه به اینکه این گیاه خاصیت دیورتیکی دارد، باید از مصرف آن به همراه داروهای مدر پرهیز کرد.
مقدار مصرف بیش از 10 گرم در روز از گیاه گزنه، ممکن است باعث بند آمدن ادرار و احتباس مایعات بدن شده و به تبع منجر به کاهش عملکرد قلب و کلیه گردد.
علاوه بر این از آنجا که گزنه تا حدودی میتواند باعث کاهش فشارخون شود، باید از مصرف آن با داروهای ضدفشارخون بالا یا افزاینده فشارخون خودداری کرد.
مصرف این دمنوش گیاهی به همراه داروهای آرامبخش و ضداضطراب و برخی از داروهای آنتیهیستامینک میتواند باعث تشدید اثر آنها شود که باید در این مورد دقت کرد.
داروهای کاهنده قندخون نیز نباید به همراه این ماده مصرف شوند.
در ضمن مصرف دمنوش گزنه در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمیشود.
برای خرید عمده وجزیی دمنوش گزنه به فروشگاه اینترنتی بهسا مارکت مراجعه فرمایید.
# خرید دمنوش گزنه # خواص دمنوش گزنه # کاهش قند خون # urtica dioica